Izvor: Ardit Kika /Koha.net

Prevod i adaptacija: Fatir Berzati /Kosova.info

Prema pisanju Koha-e neke od bošnjačkih partija pokrenule su peticiju za koju je potrebno 10.000 potpisa da bi je Skupština Kosova razmotrila ovaj zahtjev.

Istovremeno prema Institutu GAP, zahtjevi za novim opštinama do sada nisu ispunili zakonske uslove, a one koji su nedavno nastale nisu pokazale ekonomsku samoodrživost najblaže rečeno prenosi Kosova.info.

U nastavku možete pročitati čitav tekst sa Koha.net i video reportaža:

Bošnjačke partije pokrenule su peticiju u kojoj im je potrebno 10.000 potpisa da bi je Skupština razmotrila istu. U međuvremenu, prema Institutu GAP, zahtjevi za novim opštinama do sada nisu ispunili zakonske uslove, a one koji su nedavno formirane nisu dokazale neophodnu ekonomsku samoodrživost.

Bošnjačke partije vratile su stari zahtev za formiranje opštine Rečane, koja bi obuhvatala preko 10 prizrenskih sela, a gde većinu stanovništva čini ova zajednica.

Peticiji “Naše inicijative” pridružili su se SDU-Dude Balje, Vakat Rasim Demirija i bivša predsjednica inicijative građana UZ-AH, koja je trenutno zamjenica gradonačelnika Sjeverne Mitrovice, Adrijana Hodžić. Njihov argument je da su Bošnjaci druga najveća manjinska zajednica, nakon Srba.

Insistiraju da bi opština imala finansijsku stabilnost, iako su predhodno nastale prije par godina dokazale suprotno.

U međuvremenu, Institut GAP navodi mnoge razloge zašto ne bi trebalo da se forimraju nove opštine.

Zastupnica i predsednica SDU Duda Balje kao razloge za opštinu Rečane navela je, moćnu dijasporu i potencijal za razvoj turizma.

„Takođe sam član Komisije za budžet i finansije i dobro znam kakve probleme imaju male opštine, ali verujem da je opština Rečane u delu Kosova koji je blagosloven prirodom i sami smo se dosta dobro razvili. Imamo veoma moćnu dijasporu. Mislimo, zapravo, veoma smo sigurni, imamo veoma pozitivnu stranu i zapravo smo veoma jaki da održimo opštinu”, rekla je Balje.

Predsjedavajući Vakata Rasim Demiri rekao je da njegov politički subjekt nije sazvao savet da bi se definitivno odlučilo o ovoj temi. Međutim, Demiri je rekao da u principu podržava osnivanje opštine Rečane.

U prošlosti, prema njegovim rečima, službenici MALS-a su mu rekli da su formalni uslovi za to ispunjeni.

“Pitali smo prije 10 godina, kada smo napravili izvodljivost i zahtjev za novu opštinu. Prema onima koji su napravili izvodljivost, Rečane ispunjava sve uslove da bude opština. Možda ima boljih i više uslova za opštinu Rečane nego za sve ostale zahteve protiv kojih nisam protiv. Zašto Žegra ne bi imala svoju opštinu, Has takođe”, rekao je Demiri.

Iz Severne Mitrovice, gde je zamjenica gradonačelnika, Adrijana Hodžić otišla je u region Prizrena da potpiše peticiju. Osnivanje nove opštine, prema njenim riječima, omogućilo bi političku faktorizaciju bošnjačke zajednice, veće uključivanje u političku sferu, ali i sprječavanje asimilacije.

“Osnovni razlog je činjenica da bošnjačka zajednica nije uključena ni na lokalnom ni na centralnom nivou. Oni ne učestvuju u donošenju odluka i smatram da se iz tog razloga na Kosovu, nažalost, asimiluje bošnjačka zajednica. Bošnjačka zajednica jednostavno nestaje”, rekla je Hodžić.

Ukupno, prema popisu stanovništva iz 2011. godine, u Župi ima oko 10.000 stanovnika ako se računaju i Albanci, Srbi i Turci. Kako navodi “Naša inicijativa”, koja je pokrenula peticiju, cilj je da se prikupi 5.000 potpisa kako bi Vlada Kosova bila u obavezi da pregovara o osnivanju nove opštine.

“Potreba za opštinom proizilazi iz člana 12. Zakona o administrativnim granicama, koji definiše proces stvaranja opština na lokalitetu sa nevećinskom zajednicom”, navodi se u odgovoru “Naše inicijative”.

U navedenom članu se navodi da Vlada stupa u „konsultacije sa nevećinskim zajednicama, u slučajevima kada ova zajednica čini najmanje 75% stanovništva u naselju koncentrisanom na katastarskim područjima koja su povezana sa ukupnom populacijom od najmanje 5.000 građana, sa ciljem stvaranja novih opština“.

GAP naziva stvaranje novih opština nepotrebnim

Zamenica premijera Emilija Redžepi nazvala je ovu inicijativu političkom reklamom za političke subjekte. Prema njenim rečima, peticije su se pokazale neefikasnim na Kosovu. Međutim, Redžepi je takođe rekla da radi na formiranju ove opštine.

“Institucionalno ćemo to rješavati korak po korak uz pomoć Ministarstva lokalne uprave. Moramo imati i veliku podršku Vlade i iz tog razloga ja, kao potpredsjednica Vlade, imam odgovornost i obavezu da budem poštena u ovom procesu i da dam sve od sebe da to uradim sa premijerom. Ali onda ide u parlament, znate da nam treba dvije trećine ili preko 80 poslanika”, rekla je ona.

Ali osnivanje novih opština Institut GAP ne smatra razumnim. Prema riječima višeg istraživača ovog instituta Bekim Saljihua, dosadašnji zahtjevi za opštine nisu ispunili zakonske uslove.

„Praksa pokazuje da opštine na Kosovu generalno imaju problem sa naplatom sopstvenih prihoda. Tako da čak i velike opštine, kao što su Priština, Prizren i tako dalje, često nisu u stanju da prikupe sopstvene prihode, a kamoli male opštine. Stvaranje novih opština će takođe biti opterećenje za postojeće opštine, ali će one postati i opterećenje za budžet centralnog nivoa. Ako se napravi nova opština, onda se opšti grant više ne dodjeljuje za 38 opština, već se dodjeljuje za 40 opština”, rekao je Saljihu.

Na osnovu vladinog programa, prema njegovim riječima, Vlada nema za cilj osnivanje novih opština, već jačanje postojećih.

Prema izvorima KOHA-e, do sada je ovu peticiju potpisalo do 2000 osoba. MALS je rekao da ima 19 zahteva za osnivanje novih opština, od kojih su neke Žegra u Gnjilanu, Vitomirica u Peći, Orljan u Podujevu, Runik u Srbici, Zjum u Prizrenu i Velika Kruša u Orahovcu.

Optužba i kontraoptužba između bošnjačkih partija

Subjekt Vakat, koji je aktivan, i UZ-AH, koji je sada formalno ugašen, dobili su glasove na februarskim izborima iz opština koje nemaju Bošnjake, ali imaju srpsku većinu. Demiri je tada za KOHA-u rekao da ne zna odakle ti glasovi, dok je Hodžić rekla da je radila sa svim zajednicama u nevladinim organizacijama i da je nagrađena glasovima građana te zajednice.

Predsednica NDS-a, zamenica premijera Redžepi, izrazila je sumnju da druge stranke iz njene zajednice sarađuju sa Srbijom. Prema njenim rečima, čak imaju tendenciju da se pridruže Srbima za formiranje Zajednice srpskih opština.

„Smatram da su se u ovom trenutku svi nekako sabrali da ova naša buduća opština može biti pod Zajednicom opština sa srpskom većinom, što sigurno nećemo dozvoliti. Smatram da su Bošnjaci pre svega Kosovari, da je Kosovo naša država i da ćemo se u skladu sa zakonskim propisima iu okviru kosovskih institucija boriti za to naše pravo”, rekla je Redžepi.

Na pitanje koje bošnjačke partije, prema njenim riječima, sarađuju sa Srbijom, osvrnula se na one koji su dobili glasove u opštinama u kojima žive Srbi.

“Vidjeli ste na prošlim izborima kako je Srbija preko Srpske liste i preko naših satelita, odnosno Bošnjaka ovdje, dobili glasove i neće odustati od ovih ciljeva. Naravno, isto će biti i na sljedećim izborima, jer oni imaju moć. Čekamo naše institucije, čekamo odluku Ustavnog suda kako će preduzeti korake po tom pitanju. Čekamo i mišljenje Centralne izborne komisije o zloupotrebi ovih glasova, jer tada ne bismo morali da se borimo za rezervisana ili zagarantovana mesta za zajednice, već ćemo svi ići u albanske ili srpske stranke i na taj način ili da budemo asimilirani ili ćemo raditi u interesu druge zajednice”, rekla je Redžepi.

Zastupnica Balje je negirala optužbe i optužila potpredsjednicu Vlade da se bavi politikom koja je glavni prioritet bošnjačke zajednice.

„Sada se mešamo (formiranje opštine Rečane m.n) sa Zajednicom srpskih opština… predaleko je. Pomiješajte asocijaciju koja je na stolu, daleko smo. Nemamo želje niti smo razmišljali u ovom pravcu. Mešanje glasova centralnog nivoa sa formiranjem opštine je nešto drugo, jer su glasovi nešto lično. Ja se borim za svoju partiju, Emilija se bori za partiju NDS, a Vakat za sebe. Jako je loše baviti se politikom sa prioritetom Bošnjaka”, rekla je Balje. Što se tiče Redžepi, ona je rekla da treba da se izjasni javno ako ne podržava formiranje opštine.

Protivoptužbu je imao i predsjednik Vakata Rasim Demiri. On je rekao da Redžepi želi da skine sa sebe odgovornost u vezi sa formiranjem nove opštine.

“To je njena odgovornost jer je ona prva koja je pokrenula ovaj proces, jer je u Vladi, jer je potpredsjednica Vlade i na njoj je najveća odgovornost. Pošto želi da skine odgovornost sa sebe, ona je protiv ove inicijative. Protiv smo Emilijinih izjava da je peticija vezana (za Srbiju i Zajednicu srpskih opština n.m)”, rekao je Demiri.

Sumnje Redžepi, zamjenica gradonačelnika opštine Severna Mitrovica Adrijana Hodžić, nazvala neosnovanim.

„To su laži sa određenim ciljevima. Ako analizirate neke od njenih izjava prije nekoliko sedmica, ona kaže da je potrebno uspostaviti općine sa bošnjačkom većinskom zajednicom. Ali čini mi se da joj je ova ideja prihvatljiva samo ako je implementira G-đa. Redžepi. Ako neko drugi govori o ovom pitanju, to je neprihvatljivo za nju i protiv Vlade Kosova. To je zaista glupo i osoba na tako važnoj funkciji ne bi trebalo da dozvoli sebi da se pojavi tako nespremna pred javnim mnenjem Kosova”, rekla je Hodžić.

Ona je dodala da je ugasila građansku inicijativu koju je osnovala uoči parlamentarnih izbora u februaru 2021. godine, na kojima je bila blizu da postane zastupnica, ali su poništeni neki glasovi koji su osigurani u srpskim opštinama u kojima nema bošnjačke zajednice.

“Možda bi to bila informacija za cijelo mnjenje. Inicijativa ‘Ujedinjena zajednica’ više ne postoji i ne planiram da učestvujem na izborima u budućnosti. Redžepi ne treba da se plaši Adrijane Hodžić i Ujedinjene zajednice”, rekla je ona. /KOHA.net /Kosova.info.